#682 "Pułkownikowa" – Rosa Liksom (przekład Artur Bobotek)

Pułkownikowa. Młoda dziewczyna w mundurze zafascynowana faszyzmem. Żona wpatrzona w ukochanego męża. Sekretarka. Ofiara przemocy. Niezależna nauczycielka i pisarka. Kobieta o wielu twarzach. Pułkownikowa cofa się w czasie i opowiada historię swojego życia...

Oparta na losach Annikki Kariniemi, prawdziwej pułkownikowej, powieść Rosy Liksom, fińskiej autorki, można czytać na wiele sposobów. Bo to historia romansu, owszem, ale romansu w czterech odsłonach – z pułkownikiem, z nazizmem, z ojczyzną ogarniętą wojną i z samą sobą. Autorka pisze o silnym, bezgranicznym zauroczeniu młodej kobiety starszym od niej o trzydzieści lat mężczyzną – zauroczeniu, które zamienia się w ślepą miłość połączoną z emocjonalnym uzależnieniem, a wkrótce też w brutalne i destrukcyjne małżeństwo. Pisze o fascynacji faszyzmem w Finlandii i Niemczech, o rosnących w siłę nastrojach nacjonalistycznych, podążaniu za zbrodniczą ideologią i przymykaniu oczu na zło. Pisze o Finlandii lat drugiej wojny światowej – kraju złapanym w geopolityczne kleszcze między Trzecią Rzeszą a ZSRR, pełnego ideologicznych napięć, patriotów i kolaborantów, kraju zniszczonym konfliktem zbrojnym. I w końcu pisze też o silnej kobiecie, która mimo piekła, w którym się znalazła, nie zrezygnowała z walki o siebie.

"Pułkownikowa" to opowieść o toksycznej miłości, przemocy domowej, traumie oraz przetrwaniu w cieniu wojny i po jej zakończeniu. Monolog tytułowej pułkownikowej wybrzmiewa mocnym głosem – proza Rosy Liksom zachwyca realizmem, gdy z płynnością przechodzi od subtelności i liryzmu do dosadności i wulgaryzmu. Jest w tej historii bezkompromisowa szczerość, gdy autorka eksploruje ciemne zakamarki międzyludzkich relacji, gdy zagłębia się w mroki wojennych realiów. Jest piękno – w opisach lapońskiej przyrody, dzikiej i nieokiełznanej. Są też czułość i nadzieja – niczym wątły promień światła, który przesącza się przez brudne, zakurzone szyby. Zaledwie 190 stron, a wydaje się znacznie więcej. Kolejne udane spotkanie z serią Bałtyk.

Tytuł oryginalny: Everstinna

Tłumaczenie: Artur Bobotek

Wydawnictwo: Marpress

Seria: Bałtyk

Data wydania: 26 września 2023

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Liczba stron: 200

Moja ocena: 5/6