#582 "Mistrzowie opowieści. O kobiecie" – praca zbiorowa w wyborze Justyny Czechowskiej

Kobiety. Żony, matki i córki. Buntowniczki. Kochanki. Singielki. Młode i starsze. Uległe i niezależne. Wykształcone. Wolne i zniewolone. Silne, słabe, szczęśliwe i zrozpaczone. Ile kobiet, tyle przeróżnych portretów – osobowości, doświadczeń i uczuć. Ile kobiet, tyle indywidualnych historii. Wydaje się, że tak wiele nas różni, ale może w gruncie rzeczy jeszcze więcej łączy. Co oznacza bycie kobietą?

Długo nie potrafiłam docenić krótkiej formy. Z czasem przekonałam się jednak, jak wymagające są te z pozoru proste teksty – bo na zaledwie kilku/kilkunastu stronach autor musi zmieścić to, co najważniejsze – literacką esencję. Wiele opowiadań, które znalazły się w antologii "O kobiecie" (w wyborze Justyny Czechowskiej) wywarło na mnie ogromne wrażenie. Zbiór tworzy dwadzieścia pięć tekstów stworzonych głównie przez autorki na przestrzeni dwustu lat – i pochodzą one z różnych zakątków świata (m.in. Finlandii, Ukrainy, Chin, Egiptu, Czech, Argentyny i Francji). Wybór zachwyca, bo obok znanych nazwisk Virginii Woolf, Tove Jansson, Margaret Atwood, Luci Berlin, Selmy Lagerlöf czy Edgara Allana Poe, pojawiają się również inne, m.in. Han Kang, Dino Buzzati, Jennifer Rahim i Agnieszka Szpila. Antologia zwraca uwagę swoim kosmopolitycznym charakterem, ukazując różnorodność i wspólnotę kobiecych doświadczeń. Z opowiadań wyłania się złożony, wielowymiarowy obraz kobiecości oraz szczere, przenikliwe i trafne spojrzenie na kwestie macierzyństwa, związków, rodziny, seksualności, zdrowia psychicznego i płciowych nierówności – dawniej i współcześnie. Bohaterki antologii to kobiety swoich czasów – w różnych życiowych momentach, odrębnych realiach kulturowych i społecznych, ale co ciekawe z doświadczeniami, które wydają się bliskie.

Szczere, do bólu prawdziwe, z odrobiną ironii i humoru jak "Instrukcja dla pań sprzątających" Luci Berlin. Melancholijne i liryczne jak "Daremne pragnienia" Dino Buzzati (pięknie napisane!). Intymne i refleksyjne jak "Kobieta taka jak ja" Xi Xi. Feministyczne jak "Towarzystwo" Virginii Woolf – o patriarchacie, roli kobiety, braku wolności i niezależności. Przewrotne i zaskakujące jak "Żółta tapeta" Charlotte Perkins Gilman (utrzymane w klimacie gotyckiej grozy – wspaniałe!) lub "Jak dobra matka" Any Marii Shua. Każde opowiadanie jest inne, każde ciekawe. I każde ukazuje blaski i cienie kobiecości splecione z miłością, namiętnością, radością i smutkiem. "O kobiecie" to wspaniała literacka różnorodność zamknięta w krótkiej formie.

Czytałam z przyjemnością i polecam, szczególnie miłośnikom literatury pięknej. Bardzo dobre czytelnicze doświadczenie. 

Spis opowiadań:

• Clarice Lispector – Gertrudes prosi o poradę, tłumaczenie: Wojciech Charchalis;
• Ludmiła Ulicka – Biedna szczęśliwa Koływanowa, tłumaczenie: Agnieszka Sowińska;
• Tuuve Aro – Zanim spadł deszcz, tłumaczenie: Ida Matysek;
• Xi Xi – Kobieta taka jak ja, tłumaczenie: Katarzyna Sarek;
• Lucia Berlin – Instrukcja dla pań sprzątających, tłumaczenie: Dobromiła Jankowska;
• Virginia Woolf – Towarzystwo, tłumaczenie: Magdalena Heydel;
• Nawal as-Sadawi – Opowieść o wyborach w Egipcie, czyli nieujawniona dwoistość, tłumaczenie: Marcin Michalski;
• Radka Denemarková – Fortepian nie dotarł, tłumaczenie: Olga Czernikow;
• Tove Jansson – Wielka podróż , tłumaczenie: Justyna Czechowska;
• Dino Buzzati – Daremne pragnienia, tłumaczenie: Piotr Drzymała;
• Chimamanda Ngozi Adichie – Imitacja, tłumaczenie: Katarzyna Petecka-Jurek;
• Margaret Atwood – Moja matka czarownica, tłumaczenie: Olga Dziedzic;
• Selma Lagerlöf – Lament Racheli, tłumaczenie: Justyna Czechowska;
• Ana María Shua – Jak dobra matka, tłumaczenie: Tomasz Pindel;
• Agnieszka Szpila – Lelek;
• Oksana Zabużko – Żórawniccy, tłumaczenie: Katarzyna Kotyńska;
• Sándor Márai – Głupia kobieta, tłumaczenie: Irena Makarewicz;
• Ingeborg Bachmann – Symultantka, tłumaczenie: Anna M. Linke;
• Edgar Allan Poe – Ligeja, tłumaczenie: Sławomir Studniarz;
• Charlotte Perkins Gilman – Żółta tapeta, tłumaczenie: Iwona Żółtowska;
• Jennifer Rahim – Nic pani nie jest?, tłumaczenie: Bartosz Wójcik;
• Han Kang – Owoce mojej kobiety, tłumaczenie: Justyna Najbar-Miller;
• Herta Müller – Mała utopia o śmierci, tłumaczenie: Katarzyna Leszczyńska;
• Marguerite Yourcenar – Safo albo samobójstwo, tłumaczenie: Agata Kozak;
• Cora Sandel – Sztuka mordowania, tłumaczenie: Adela Skrentni.

* Współpraca barterowa z Wydawnictwem Wielka Litera.

Data wydania: 17 maja 2023

Wydawnictwo: Wielka Litera

Seria: Mistrzowie opowieści

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Liczba stron: 464

Moja ocena: 5/6