#602 "Lato" – Ali Smith (przekład Jerzy Kozłowski)

Lato. Najbardziej nieuchwytna pora roku, za którą wciąż tęsknimy, którą wspominamy z nostalgią, a która rzadko spełnia nasze wyidealizowane oczekiwania. Radosny i pełny nadziei czas podszyty przemijalnością, kruchością i zbliżającym się końcem. I często tak bardzo kontrastujący z mrokiem i smutkiem naszych serc.

Pożary buszu w Australii, pandemia koronawirusa i izolacja, kryzys migracyjny oraz śmierć George'a Floyda. Ten informacyjny szum doprawiony sporą dawką obaw i niepewności dobrze znany nam z 2020 roku stał się scenerią dla ostatniej części tetralogii "Pór roku" Ali Smith. Ciekawie było przeczytać książkę tak bardzo aktualną i silnie osadzoną we współczesności. Ale "Lato" (tłum. Jerzy Kozłowski) to nie tylko nasza burzliwa teraźniejszość, ale też wciąż żywa przeszłość powracająca we wspomnieniach, snach, ludzkich relacjach i doświadczeniach. Smith umiejętnie operuje kwestią czasu i miejsca – łączy losy ludzi pogrążonych w kryzysie, uwikłanych w bieg zdarzeń. Nastoletnia aktywistka Sacha i jej młodszy brat Robert mieszkają w angielskim Brighton. Ich ścieżki krzyżują się nieoczekiwanie z historią pewnego rodzeństwa z przeszłości: Danielem, mężczyzną internowanym w czasie drugiej wojny światowej w brytyjskim obozie na wyspie Man i jego siostrą Hannah żyjącą w okupowanej przez Niemców Francji. Ali Smith tka między bohaterami i poruszanymi kwestiami subtelną nić powiązań. I pokazuje, że więcej nas łączy niż dzieli – jesteśmy częścią dużego, wielobarwnego kolażu.

Książka Ali Smith to nie tylko bystry komentarz na temat otaczającej nas rzeczywistości, ale też literacka łamigłówka pod błękitnym letnim niebem. Lektura inteligentna i ambitna, pełna interesujących odniesień do sztuki i literatury (Shakespeare i Dickens!), dowcipna i głęboka jednocześnie, wielowymiarowa. I mimo że zazwyczaj nie lubię gubić się we fragmentarycznej, dygresyjnej formie, podążanie za wymagającą prozą Smith sprawiło mi wielką przyjemność. W "Lecie" pod pozorną lekkością kryje się wiele: poruszający obraz przeszłości i teraźniejszości, różne sposoby patrzenia na świat, cykliczność radości i smutku oraz rzeczy ważne – wciąż aktualne i bliskie. To piękna proza na cześć pamięci, czasu, przebaczenia, wolności i człowieczeństwa. Opowieść o problemach osobistych i globalnych, samotności, miłości i wyzwaniach, jakie stawia przed nami życie.

"Nie pozwól, by twoje wewnętrzne światło zgasło"

"Lato" ma w sobie nutę melancholii i choć porusza niełatwe kwestie, przynosi odrobinę nadziei – wewnętrzne letnie ciepło, którego tak potrzebujemy w trudnych czasach. Ta powieść skłania do refleksji nad sposobem, w jaki żyjemy, a Ali Smith daje się w niej poznać jako wnikliwa obserwatorka współczesności. 

Od dawna marzyło mi się literackie spotkanie z Ali Smith – i było warto!

* Współpraca barterowa z Wydawnictwem W.A.B.

Tytuł oryginalny: Summer

Przekład: Jerzy Kozłowski

Wydawnictwo: W.A.B.

Data wydania: 14 lipca 2021

Cykl: Pory roku (tom czwarty)

Oprawa: twarda

Liczba stron: 384

Moja ocena: 5/6