"Ptaki bez skrzydeł" – Louis de Bernières (przekład Marek Fedyszak)

Epicka opowieść spleciona z burzliwych ludzkich losów i wielkiej historii. Z codziennych radości i smutków, miłości, przyjaźni, cyklu życia i śmierci oraz wojny i polityki. "Ptaki bez skrzydeł" Louisa de Bernièresa to barwna mozaika, która przenosi czytelnika w czasie – do początków XX wieku i małej anatolijskiej miejscowości położonej nad Morzem Egejskim. Tam właśnie, w Eskibahçe, od wieków żyją wspólnie Turcy, Grecy, Ormianie, chrześcijanie i muzułmanie. Jest Filotea, najpiękniejsza dziewczynka i Ibrahim, jej przyszły mąż. Są Karatavuk i Mehmetçik, chłopcy, których połączyła przyjaźń. Jest imam Abdulhamid ze swoją ukochaną klaczą Nilufer oraz ojciec Kristoforos, chrześcijański duchowny. Jest Drosula, kobieta, która musiała opuścić Eskibahçe i zamieszkać na greckiej Kefalonii. Są żony i mężowie, żebracy, prostytutki, garncarze i bejowie. Jest prosty rytm życia – praca i nauka, uroczystości, śluby, narodziny i pogrzeby, dziecięce zabawy, długie rozmowy i modlitwy – świat, w który brutalnie wkracza wojna przynosząc ze sobą gniew, okrucieństwo, zdradę i pokoleniowe traumy.

"Człowiek jest ptakiem bez skrzydeł, a ptak jest człowiekiem bez zmartwień"

Louis de Bernières opowiada o ostatnich latach Imperium Osmańskiego głosem zwykłych ludzi, mieszkańców Eskibahçe – przedstawia moment, w którym ich harmonijne, wspólne życie zostaje zakłócone przez historyczne i polityczne zawirowania. Dramat mieszkańców splata się z życiorysem Mustafy Kemala Atatürka, twórcy nowoczesnego państwa tureckiego. Niezwykły w tej książce jest nie tylko rozmach (niemal 730 stron), ale też bogactwo historycznej i kulturowej scenerii. "Ptaki bez skrzydeł" są mocno zakorzenione w czasie i miejscu, w grecko-tureckiej i chrześcijańsko-muzułmańskiej rzeczywistości, pełne przeróżnych wątków i postaci, opisów, ciekawych odniesień do religii, tradycji, geografii i kultury. Bernières zagłębia się w kwestie miłości, przyjaźni, przeznaczenia, tożsamości, poczucia narodowej i religijnej przynależności, nacjonalizmu. Opowiada o brutalności wojny i przesiedleniach – konflikcie, który wpływa na każdego człowieka, bez względu na narodowość, religię, pozycję społeczną i ekonomiczną. O ciężarze straty i żalu oraz sile ludzkiego ducha w starciu z wielkim światem.

Powieść pełna smutku i humoru, czasami zabawna, czasami wstrząsająca, ludzka i autentyczna. Pokazuje, że człowiek jest zdolny do pięknych i okropnych rzeczy. Że nacjonalizm, patriotyzm i religia mogą prowadzić do czynów heroicznych i haniebnych. I uświadamia, jak cienka linia dzieli szacunek i tolerancję od nienawiści i podziałów. Urzekła mnie piękną prozą, studium postaci i kulturowo-historycznym tłem – odbyłam fascynującą podróż w czasie. Imponująca i satysfakcjonująca lektura (wymagająca czasu i uwagi), warto.

• współpraca barterowa • Wydawnictwo Noir sur Blanc •

Tytuł oryginalny: Birds without Wings

Przekład: Marek Fedyszak

Wydawnictwo: Noir sur Blanc

Data wydania: 9 października 2024

Oprawa: twarda

Liczba stron: 737

Moja ocena: 5/6